به گزارش خبرنگار بازار انرژی، عیسی بزرگزاده سخنگوی صنعت آب کشور، شامگاه دیروز در نشست خبری، گفت: ما نیازمند یک مشارکت همهجانبه از سوی رسانهها، روحانیون، ورزشکاران و شهروندان هستیم تا بتوانیم مصرف آب را مدیریت کنیم
.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد که با لطف الهی و همکاری عمومی، وضعیت منابع آبی در آینده بهبود یابد و اطلاعات بهروز شده تا شب عید، تغییرات مثبتی را نشان دهد
.
سخنگوی صنعت آب تأکید کرد که با وجود بارشهای اخیر در برخی مناطق کشور، این میزان بارندگی تأثیر قابلتوجهی بر تأمین منابع آبی ندارد و کمبود تجمعی سالانه همچنان پابرجاست، مگر آنکه با ترسالی غیرمنتظرهای مواجه شویم
.
وی به بررسی وضعیت بارشها، منابع آبی و چالشهای پیشروی کشور پرداخت. وی با اشاره به کاهش چشمگیر بارشها نسبت به میانگین بلندمدت، تأکید کرد که کمبود آب همچنان یک بحران جدی است و مدیریت مصرف باید در اولویت قرار گیرد
.
بزرگزاده با اشاره به آخرین آمار بارندگی کشور تا تاریخ ۱۹ اسفند اظهار داشت: متوسط بارش کشور تاکنون ۱۰۱ میلیمتر ثبت شده است که نسبت به مقدار نرمال بلندمدت (۱۶۰ میلیمتر)، کاهش ۳۷ درصدی را نشان میدهد
.
وی افزود: این آمار تا ساعت ۶:۳۰ صبح روز ۱۹ اسفند بهروزرسانی شده است و همچنان وضعیت کمبود بارشها ادامه دارد
.
به گفته وی، بررسی تفکیکی استانها نشان میدهد که برخی مناطق با کمبود بیش از ۵۰ درصدی بارش مواجه هستند. استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر در این دسته قرار دارند
.
بزرگزاده گفت: استانهایی مانند چهارمحال و بختیاری، البرز، اصفهان، تهران، مرکزی، اردبیل، خراسان شمالی، فارس، خراسان جنوبی، لرستان و ایلام نیز با کمبود ۳۰ تا ۵۰ درصدی روبهرو هستند. استانهای قم، همدان، کرمانشاه، قزوین، گلستان، کردستان، خراسان رضوی، سمنان، کرمان و آذربایجان غربی نیز کاهش بارندگی بین ۱۰ تا ۳۰ درصد را تجربه کردهاند. در این میان، تنها استانهای گیلان، مازندران و زنجان در محدوده نرمال بارندگی قرار دارند
.
بارشهای اخیر تأثیری در جبران کمبود منابع آبی ندارد
سخنگوی صنعت آب کشور در خصوص بارشهای اخیر توضیح داد: بارشهای گزارششده از سوی سازمان هواشناسی، مانند ۲ تا ۵ میلیمتر بارندگی در برخی مناطق، عمدتاً تأثیر قابلتوجهی در تأمین منابع آبی یا ایجاد رواناب پایدار ندارند. این میزان بارش تنها سطح زمین را مرطوب میکند و تأثیر چندانی در ذخایر آب ندارد. وی بر لزوم آگاهسازی مردم درباره تفاوت «بارش مؤثر» و «بارش سطحی» تأکید کرد
.
بزرگزاده با اشاره به پیشبینیهای سازمانهای بینالمللی درباره وضعیت بارش در فصل بهار گفت: حتی در صورت وقوع بارشهای نرمال در فروردین و اردیبهشت، کمبود تجمعی سالانه جبران نخواهد شد، مگر اینکه با یک ترسالی غیرمنتظره مشابه سیلاب سال گذشته روبهرو شویم
.
وی افزود: بر اساس این پیشبینیها، انتظار میرود بارشهای بهاری در محدوده نرمال باشد، اما این موضوع به معنای حل بحران آب نیست
.
وضعیت سدها و کاهش شدید ذخایر آبی
سخنگوی صنعت آب کشور در خصوص وضعیت سدهای کشور اظهار داشت: کاهش ذخایر سدها متناسب با کاهش بارشها بوده است. امسال ورودی سدها ۹.۵ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته (۱۳ میلیارد مترمکعب) کاهش ۳.۵ میلیارد مترمکعبی داشته است
.
وی همچنین افزود: خروجی سدها کاهش یافته تا موجودی مخازن نسبت به سال گذشته افت کمتری داشته باشد، اما همچنان با عقبافتادگی ۱.۵ میلیارد مترمکعبی مواجه هستیم
.
به گفته بزرگزاده، برخی سدهای کلیدی کشور در وضعیت بحرانی قرار دارند. برای نمونه، حجم مفید مخزن سد امیرکبیر (کرج) به حدود نصف کاهش یافته و رسوبات بخش زیادی از آن را پر کرده است. سد لار نیز تقریباً خشک شده و سدهای تأمینکننده آب تهران (لتیان، طالقان، ماملو) با کاهش ۴۶ درصدی بارش نسبت به نرمال و ۲۵ درصدی نسبت به سال گذشته روبهرو هستند. در سایر نقاط کشور نیز سدهایی مانند میناب در هرمزگان، زایندهرود در اصفهان، ۱۵ خرداد در خراسان رضوی و ساوه در استان مرکزی در وضعیت قرمز یا زرد قرار دارند
.
پنج سال خشکسالی متوالی و تشدید بحران آب
بزرگزاده با اشاره به ادامه خشکسالی در کشور گفت: ایران برای پنجمین سال متوالی درگیر خشکسالی است و این خشکسالیهای پیدرپی اثر همافزایی منفی دارند که مدیریت منابع آب را بهشدت دشوارتر میکند
.
وی خاطرنشان کرد: وقوع ترسالیهای مقطعی، مانند سیلاب سال ۹۸، نتوانسته کمبودهای تجمعی را جبران کند
.
کشت پاییزه در خوزستان آغاز شده؛ نیاز به برنامهریزی دقیق برای کشت تابستانه
عیسی بزرگزاده، همچنین از آغاز کشت پاییزه در خوزستان خبر داد و تأکید کرد: برای کشت تابستانه باید برنامهریزی دقیق و کاهش محصولات پرآبطلب مانند برنج در دستور کار قرار گیرد
.
وی با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی کشور، از آغاز کشت پاییزه در خوزستان خبر داد و گفت: کشت پاییزه و بهاره در این استان آغاز شده است، اما برای کشت تابستانه باید برنامهریزی دقیقتری انجام شود
.
بزرگزاده با اشاره به وضعیت کشت پاییزه در خوزستان، گفت: با توجه به شرایط آبی موجود، کشت پاییزه در این استان آغاز شده و امیدواریم با مدیریت صحیح، بتوانیم از منابع آبی بهینه استفاده کنیم. وی افزود: برای کشت تابستانه باید برنامهریزی دقیقتری انجام شود و محصولات پرآبطلب مانند برنج کاهش یابد
.
سخنگوی صنعت آب کشور با تأکید بر ضرورت کاهش محصولات پرآبطلب، گفت: در شرایط خشکسالی و کمبود منابع آبی، کشت محصولاتی مانند برنج که نیاز آبی بالایی دارند، باید محدود شود. وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی باید الگوی کشت متناسب با شرایط آبی را تعریف کند و کشاورزان را به سمت کشت محصولات کمآببر هدایت کند
.
بزرگزاده با اشاره به اولویتدهی به تأمین آب باغات، گفت: از بین رفتن باغات آسیب بلندمدت به کشاورزان وارد میکند، بنابراین تأمین آب باغات نسبت به محصولات زراعی در اولویت قرار دارد. وی افزود: در سالهای خشک، باید بهطور ویژه به حفظ باغات توجه شود
.
مدیریت مصرف، تنها راهکار عبور از بحران
سخنگوی صنعت آب کشور بر لزوم تغییر رویکرد در مصرف منابع آبی تأکید کرد و گفت: وقوع یک سال ترسالی نرمال در میان سالهای خشکسالی متوالی میتواند به ذخیرهسازی آب در مخازن سطحی و زیرزمینی کمک کند، اما این موضوع بهتنهایی کافی نیست و ما به یک مدیریت مصرف هوشمندانه نیاز داریم
.
وی با اشاره به محدودیت استفاده از آبهای زیرزمینی در بسیاری از مناطق کشور توضیح داد: برداشت بیرویه از چاهها، علاوه بر شور شدن و آلودگی آب، باعث تهدید پایداری سفرههای زیرزمینی میشود. هرگونه افزایش برداشت از این منابع نیازمند بررسیهای دقیق کارشناسی است
.
بزرگزاده خطاب به شهروندان تأکید کرد: تنها راه عبور از بحران، کاهش مصرف آب است
.
وی گفت: مصرفکنندگان شهری، بخش کشاورزی و صنایع باید الگوی مصرف خود را تغییر دهند. در بخش کشاورزی، اجرای الگوی کشت متناسب با شرایط خشکسالی و کاهش سطح زیر کشت محصولات پرآببر، ضروری است
.
وی همچنین نسبت به راهکارهای سطحی و نادرست هشدار داد و گفت: حفر چاههای جدید یا افزایش برداشت از منابع زیرزمینی نهتنها مشکل کمبود آب را حل نمیکند، بلکه بحران را تشدید خواهد کرد. تنها راه حل، همکاری عمومی و پذیرش واقعیت کمآبی است
.