به گزارش سهام انرژی از اینپیا، طبق مصوبه ستاد تنظیم بازار، کف عرضه در بهار سال ۱۴۰۰ برای پلی اتیلن ترفتالات بطری ۴۶۰۰ تن و برای پلی اتیلن ترفتالات نساجی ۵۲۰۰ تن بوده است.


آمارهای معاملات بورس کالا نشان می دهد که از این میزان کف عرضه که برای بهار ۱۴۰۰ در نظر گرفته شده بود، بیشتر مواقع رعایت شده است، اما همچنان رقابت ها به قوت خود ادامه دارند.
همان طور که می دانیم صنعتگران حوزه نساجی بر این باورند که میزان پت تولید شده در کشور به هیچ وجه نمی‌تواند جوابگوی نیاز صنعت باشد و در عین حال تولید کنندگان بطری نیز معتقدند که در مواقعی از سال عرضه ها به شدت از نیاز بازار کمتر است. از این رو می توان دریافت که نیاز است که میزان تولید پت در کشور با افزایش جدی همراه شود.
در چنین شرایطی اخیراً در ستاد تنظیم بازار مصوب شد که بخشی از نیاز صنایع به پلی اتیلن ترفتالات از طریق واردات تامین شود.
اما همین مساله بار دیگر مسئولان حوزه پتروشیمی را مجاب کرد که نسبت به این موضوع واکنش نشان دهند و این واکنش نیز آن بوده است که آقای احمد مهدوی ابهری، دبیر کل انجمن صنفی کارفرمای صنعت پتروشیمی، در یک نشست خبری اظهار کرد که کف عرضه پتروشیمی تندگویان کاملاً رعایت شده است و در مقابل، مافیای مواد اولیه ده هزار تن پلی اتیلن ترفتالات را به صورت شبانه وارد کشور کرده اند.
آمارهای بورس کالا به صورت جدی گواه عدم توازن نیاز بازار با تولید پت در کشور است که در امر موجب شده که رقابت های سنگینی برای خرید این محصول صورت گیرد.



حال آن که این نکته نیز مطرح می شود که اگر بازاری برای محصولی وجود نداشته باشد واردات آن چه به صورت رسمی و چه به صورت غیرمجاز توجیه اقتصادی ندارد.
بنابراین واردات پت در شرایطی صورت می‌گیرد که بازار به این محصول به شدت نیازمند است و صنایع تکمیلی برای ادامه تولید به این مواد اولیه نیاز دارند.
اما چرا مسئولان و مدیران صنعت پتروشیمی تلاش دارند تا واردات همچنان متوقف باقی بماند و عرضه به صورت انحصاری ادامه داشته باشد؟
پاسخ را می توان در جداولی که از معاملات بورس کالا منتشر شده، مشاهده کرد.



آمارهای بورس کالا نشان می دهد که پلی اتیلن ترفتالات بطری در سال ۱۴۰۰ میانگین قیمتی حدود ۲۱ هزار و و ۷۰۰ تومان داشته است اما به لطف رقابت ها با میانگین قیمتی ۲۹ هزار تومانی به فروش رسیده است.
در خصوص پلی اتیلن ترفتالات نساجی نیز شاهد آن هستیم که پت نساجی با میانگین قیمت پایه ۲۰ هزار و ۷۰۰ تومان عرضه شده اما ما با قیمت میانگین ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان معامله شده است.
این اختلاف قیمت باعث شده است که پتروشیمی بیش از ۶۸۲ میلیارد تومان از محل رقابت های پلی اتیلن ترفتالات بطری و ۳۶۴ میلیارد تومان از محل رقابت های پلی اتیلن ترفتالات نساجی سود مازاد کسب کند که مجموع این سود رقمی بیش از ۱۰۴۶ میلیارد تومان خواهد بود.
در این بین باید به این موضوع دقت کرد که این سود بدون هیچ هزینه ای صورت می گیرد. علاوه بر این میزان سود مذکور در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۰ کسب شده است و می‌توان این انتظار را داشت که در طول سال با ادامه رقابت ها این سود نیز افزایش یابد.
در نتیجه قابل درک است که صنعت پتروشیمی با افزایش عرضه ها چه به صورت رشد تولید و چه به صورت‌ واردات موافق نباشد؛ چرا که سود مازاد این صنعت در انحصار موجود در بازار و عاملی به نام کمبود عرضه خلاصه می شود. البته این موضوع نیز در برخی موارد ذکر می شود که پتروشیمی توان و ظرفیت افزایش تولید و عرضه پت را دارد اما به دلیل کف عرضه های تعیین شده که عمدتا در محصولات پرالتهاب از تقاضای بازار کمتر است، اقدام به این کار نمی کند.
در پایان نیز باید به این مسئله اشاره کرد که صنایع تکمیلی با وجود اشتغال ارزش آفرینی مطلوبی که دارند، در سایه این شیوه کسب سود توسط پتروشیمی ها، از کمبود مواد اولیه رنج می برند و افزایش قیمت مواد اولیه برای آنها موجب می شود که با رشد هزینه‌های تولید روبه‌رو شوند. چنین مشکلاتی در سال های اخیر باعث شده است که بسیاری از صنعتگران از چرخه تولید خارج شوند که این موضوع امری ناگوار برای حوزه تولید و اشتغال کشور است.