مدت هاست بازار محصولات پتروشیمی در بورس کالا و بازار آزاد با کاهش تقاضا مواجه است بویژه در برخی محصولات مانند پلیمرها این وضعیت مشهود است. حجم معامله پلیمرها در هفته های گذشته به بیش از ۴۵ هزار تن رسیده بود تا اینکه روز گذشته 23 شهریور ماه این رقم طی دو هفته به 49 هزار تن رسید که به زعم مجموعه پتروشیمی ها این رقم امیدوار کننده است.
اگرچه فروش 49 هزار تن یک رشد معاملات نسبی را نشان می‌دهد اما به نظر می رسد هنوز هم این سطوح معاملاتی به معنی حضور محصولات پتروشیمی بویژه پلیمرها، همچنان در رکود به سر می برد.  
میزان فروش محصولات با توجه به حجم عرضه بیش از ۸۳ هزار و ۵۰۰ تن در مقایسه با کاهش تقاضا نشان می دهدکه واحدهای پتروشیمی نیز با تجمیع تولیدات مواجه خواهند شد و اگر تقاضا به بازار بازنگردد شاید مشکل فروش جدی‌تر از وضعیت فعلی باشد آن‌هم در شرایطی که امید چندانی هم به صادرات نیست.
البته اخبار فروش محصولات پتروشیمی در هفته گذشته رقم افزایشی چند درصدی را نشان می دهد واین احتمال وجود دارد وضعیت فروش امیدوار کننده باشد اما متقاضیان خرید که از مشتریان ثابت محصولات پتروشیمی هستند نیز ترجیح می دهند تا ثبات در بازار، خریدی نداشته باشند. افزایش چند درصدی قیمت در برخی از محصولات نیز به کاهش تقاضای محصولات پتروشیمی دامن زده است.
در بازار شیمیایی‌های بورس کالا نیز شاهد افت تقاضا و همچنین کاهش عرضه‌ها بودیم که حجم معاملات 21 هزار500 تن در دو هفته اخیر را به ثبت رساند. البته به لحاظ دیدگاه کارشناسان بازار، این حجم معاملات چشمگیرنبوده است اما می تواند یه داده مثبتی باشد به شرطی که این روند به سمت سیر افزایشی تداوم یابد، در غیر این صورت با توجه به افت تقاضا در محصولات شیمیایی نیز این بازار به سمت رکود بیشترپیش خواهد رفت.
کاهش تقاضا در بازار محصولات پتروشیمی به کاهش سودآوری شرکت های پتروشیمی هم رسیده است. زیرا میزان عرضه با تقاضا برابری ندارد. در همین خصوص اخیرا پتروشیمی جم از کاهش سود فروش اعتباری تمامی محصولات خود به دلیل رکود بازار خبر داد. سود آوری فروش اعتباری این شرکت از 2 درصد به 1.5 درصد رسیده است که بنابر ادعای سرپرست فروش پتروشیمی جم، برخی شرکت های پتروشیمی سود فروش اعتباری آنها به یک و یا زیر این رقم می رسد.
مهرداد فدایی سرپرست فروش پتروشیمی جم می گوید: در حال حاضر بازار در رکود به سر می برد و این امر از کاهش تقاضا برای فروش نقدی محصولات پتروشیمی جم کاملا مشهود است. در این شرایط رکود، حتی مشتریان قطعی نیز به دلیل کاهش پلکانی قیمتها خرید نمی کنند.
وی می گوید: در حال حاضر چند شرکت پتروشیمی محصولات خود را به صورت اعتباری با سود یک درصد عرضه می کنند بر همین اساس عرضه اعتباری محصولات پتروشیمی جم با سود زیر یک درصد نیز در حال بررسی است. تاکنون واکنش بازار نسبت به کاهش سود عرضه اعتباری از 2 درصد به 1.5 درصد مناسب نبوده و تغییر محسوسی در خرید محصولات اعتباری در هفته جاری شاهد نبودیم.
فدایی در زمنیه تخفیفات محصولات که تا چه حد می تواند بازار را به حالت تعادل برگرداند، اظهار می دارد: افزایش تخفیف تضمین کننده افزایش تقاضا نیست بلکه تسهیلات باید به گونه ای باشد که اگر تقاضا بیشتر شد و بازار رونق گرفت نیاز به اصلاح قوانین نداشته باشد.
متولیان بازار چشم به وضعیت بازار طی روزها و هفته های آینده دوخته اند تا شرایط و وضعیت بازار به سمت بهبود تقاضا پیش رود و بتواند با میزان عرضه همسو شود. فروش محصولات مجتمع های پتروشیمی تنها شرط سودآوری این مجموعه هاست زیرا با محدودیت های صادراتی و بازگشت ارز مشکلات تازه ای را بر این مجموعه ها رقم می زند. مجموعه های درآمدزایی که بیش از 70 درصد ارز کشور را تامین می کنند. برای داشتن بازاری پرهیاهو ما نیز منتظر تغییر جهت معاملات مطلوب طی هفته های آتی هستیم تا شرایط بازار به گونه دیگری رقم بخورد.
مریم بابایی