سعید ترکمان
رئیس هیات مدیره انجمن ملی پلیمر ایران در گفتگو با خبرنگار سهام انرژی، در زمینه اهمیت قرار داد کشف پریمیوم که چندی پیش در بورس کالا راه اندازی شده است و ماهیت این قرارداد بعضا به نفع تولیدکننده پایین دست صنایع است، گفت: قرارداد پریمیوم در بورس کالا ابزار مناسبی است اما پتروشیمی ها خیلی علاقه ای به استفاده از این ابزار نشان ندادند و شاید از 80 پتروشیمی ایران تنها چندی از آن ها از این قرارداد استفاده کردند.
وی با اشاره به دلایل عدم استقبال پتروشیمی از این قرارداد گفت: در زمانی که پتروشیمی ها مشتری های خود را دارند و می توانند مخصولات را به موقع بفروشند و می تواند مهندسی گرید کنند و از فضای رقابتی به نفع خود بهره ببرند به چه علت از این نوع قراردادها استفاده کنند که همه صرفا به نفع صنایع پایین دست پتروشیمی است.
وی ادامه داد: پتروشیمی ها بنگاه های اقتصادی هستند و ابزار و محصولات به صورت انحصاری در اختیارشان است و خیالشان از بابت فروش محصولاتشان آسوده است.
ترکمان افزود: در شرایطی که ما به عنوان مصرف کننده مواد اولیه پتروشیمی ها حتی نمی توانیم محصول مشابه داخلی وارد کنیم و امکان ثبت سفارش واردات این نوع محصولات را نداریم، بنابراین پتروشیمی ها خیالشان از بابت فروش محصولاتشان راحت است و دلیلی ندارد قراردادی بلند مدت برای فروش محصولاتشان در آینده داشته باشند.
به گفته وی قرارداد پریمیوم ابزاری قابل استفاده است اما جامع نیست و ماهیت این ابزار با وجودی که برای پایین دست پیش بینی شده اما در عمل این طور نبوده است.
به گزارش سهام انرژی، کشف پریمیوم قراردادی است که در بازار فیزیکی بورس کالای ایران معامله میشود و به موجب آن، طرفین متعهد میشوند که در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را براساس قیمت نهایی (قیمت مبنا به علاوه مابه التفاوت توافق شده) معامله کنند
.
خریدار بخشی از بهای معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت و تسویه مابقی وجه متعاقباً و براساس شرایطی انجام میشود که در زمان عقد قرارداد مشخص میگردد
.
در این قرارداد، ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻣﺒﻠﻎ ﻳﺎ درﺻﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺖ ﻣﺤﺎسبه ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻳﺎ از ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺒﻨﺎ ﻛﺴﺮ میﺷﻮد و قیمت مبنا ﻗﻴﻤﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه در اﻃﻼﻋﻴﻪ ﻋﺮﺿﻪ، ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺑﻮرس اﻋﻼم میشود
. به این ترتیب، ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ زمانی بین طرفین منعقد میشود ﻛﻪ در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻃﺒﻖ ﺿﻮاﺑﻂ بورس شدهاند
.
اﻳﻦ ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در زﻣﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه در ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻮرس ﻣﻴﺎن ﻃﺮﻓﻴﻦ ﻗﺮارداد ﻛﺸﻒ ﭘﺮﻳﻤﻴﻮم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻗﺮارداد ﻧﻘﺪ، نسیه ﻳﺎ ﺳﻠﻒ ﻣﻨﻌﻘﺪ می شود. ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻬﺎﻳﻲ در این قراردادها از فرمول توافق شده بین طرفین و پریمیوم کشف شده در تالار قابل محاسبه است
.
این قراردادها در حالی برای استفاده در بورس کالای ایران طراحی شده که در بیان سابقه و نمونههای مشابه از انعقاد این نوع قراردادها در بورسهای کالایی در دنیا میتوان به بورس فلزات لندن اشاره کرد.