دکتر هاشم اورعی رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران و استاد تمام دانشگاه صنعتی شریف در گفتگو با خبرنگار بازار انرژی از جمله دلایل اصلی آلایندگی هوای شهرها و بعضا حاشیه شهرها را خودروها و منابع متحرک نسبت به منابع ثابت مانند نیروگاه ها دانست و در این باره تصریح کرد: به دو دلیل نقش نیروگاه ها در آلایندگی شهرها کمتر از خودورها و منابع متحرک است، اول اینکه نیروگاه ها در شرایطی که با موضوع ناترازی گاز مواجه باشند مجبور به سوزاندن مازوت می شوند و این نشان می دهد که در زمان های خاصی در سال مازوت سوزی دارند؛ و دیگر اینکه معمولا مازوت سوزی نیروگاه ها در حاشیه شهرهاست و نیروگاه هایی که در نزدیکی کلان شهرها هستند مازوت نمی سوزانند و این آلایندگی شهرها که نیروگاه مازوت سوز ندارد می تواند دلیلی باشد که نیروگاه ها در انتشار آلایندگی نقش کمتری دارند.
وی ادامه داد: قطعا مهم ترین پارامتر در انتشار آلایندگی شهرها، وسائط نقلیه هستند و با بررسی وضعیت تعدد خودروها که همچنان سالانه نزدیک به 1.5 میلیون خودرو به ناوگان حمل و نقل کشور اضافه می شود و هیچ کنترلی بر تولید خودروها هم صورت نمی گیرد می توان به نقش بیشتر خودروها در انتشار آلایندگی واقف شد.
اورعی ضمن اشاره به این موضوع که مصرفِ بنزین و افزایش روز افزون آن در این سال ها که به گفته مدیرعامل پالایش و پخش فرآورده های نفتی در 6 ماهه سالجاری نسبت به دوره مشابه سال قبل 13.5 درصد افزایش مصرف را ثبت می کند، افزود: از سوی دیگر میزان پیمایش خودروها در ایران نیز با اروپا قابل مقایسه است، بدین معنا که به طور متوسط میزان پیمایش هر خودرو در اروپا به صورت سالانه 10 هزار کیلومتر است اما در ایران 20 هزار کیلومتر است و با این رویه مصرف بنزین هر خودرو به طور متوسط در اروپا روزانه 1.9 لیتر است و در ایران 4 لیتر است. در نتیجه این میزان مصرف برای خودرو ایرانی نشان می دهد که ما نباید انتظار داشته باشیم وضعیت آلایندگی ما هر سال نسبت به سال قبل آن کمتر شود.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: تعدا خودروها، پیمایش، فناوری، کیفیت تولید فرآورده و مصرف خودروها نشان می دهد تا70 درصد دلیل آلایندگی شهرها ناشی از خودروها وموتورهایی است که در حال تردد هستند. تصور کنید ما 24 میلیون خودرو سواری و 8 میلیون موتور داریم که مجموع این منابع متحرک قطعا با بیشترین سهم و با اختلاف زیادی از نیروگاه ها در انتشار آلایندگی موثر هستند.
وی با ورود به موضوع تولید بنزین با استانداردهای کمتر نسبت به سال های قبل و با توجه به افزایش مصرف گفت: وقتی ما اولا با افزایشِ بی رویه مصرف مواجه هستیم و در مقابل آن تولید همچنان در وضعیت ثابت مانده و افزایش نیافته است؛ و دوم اینکه منابع قابل توجهی هم برای واردات بنزین نداریم؛ و سوم اینکه تصمیمی هم برای افزایش قیمت بنزین نداریم که بتوانیم مصرف را کنترل کنیم، پس مانند این است که برای افزایش میزان شیر به آن آب اضافه می کنیم. با این مثال روشن است که ناترازی بنزین با چنین رویه ای مواجه است و با توجه به گفته یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر کاهش کیفیت تولید بنزین برای رفع ناترازی نیز این موضوع بر ما مُسجل شده است که در حال حاضر کیفیت بنزین با درجه بندی یورو 4 هم فاصله زیادی دارد.
این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: وظیفه سازمان ملی استاندارد است که باید به این موضوع ورود کند و بنزین تولیدی را با بنزینی که کیفیت بالایی دارد پایش کند و اگر استانداردی در تولید رعایت نشده است حتما اطلاع رسانی کند. اما شواهد امر نشان می دهد این جبران ناترازی چیزی جز کاهش کیفیت بنزین نیست که به انتشار الایندگی نیز دامن زده است.
وی به بهینه سازی تولید بنزین و فرآورده های نفتی اشاره کرد و گفت: فناوری باید به کمک تولید فرآورده بیاید که این موضوع زمان بر است و فعلا به نظر می رسد دسترسی به تولید بنزین بی کیفیت سهل‌تر است.
وی یادآور شد: وضعیت هوای آلوده در حال گسترش است و هر روز وضعیت بدتر می شود و اقدام زیربنایی برای حل این مسئله حتی آغاز هم نشده چون یک سازمان ونهاد هم نمی تواند این موضوع را حل کند و راه حل آن نیازمند همیاری چند نهاد است و سازمان های متعددی باید مسئولیت حل موضوع آلایندگی را بر عهده بگیرند.