*بهرام شکوری، رئیس انجمن مس ایران

در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و آیین نامه اجرایی آن به صادرات محصولات از طریق بورس کالای ایران برای جلوگیری از خام فروشی تاکید شده و اجرای آن می تواند ضمن شفاف سازی در بازار صنایع مختلف، به کشف واقعی قیمت محصولات نیز کمک کند. طبق این ماده دولت باید زمینه صادرات مواد با ارزش‌افزوده بالاتر را فراهم کرده و برای تحقق آن از عوارض یا مشوق‌هایی استفاده کند.

در این راستا ابتدا باید به مزایای ورود سنگ آهن به بورس کالا اشاره کنم، همان طور که می دانید ورود سنگ آهن به بورس کالای ایران از یک سو موجب کشف عادلانه قیمت این محصول می شود و از سوی دیگر به علت پایین بودن قیمت سنگ آهن در بازار؛ پرداخت وجه آن نیز با تاخیر صورت میگیرد؛ بنابراین با ورود این محصول به بورس کالا به طور حتم قیمت مناسبی برای محصول کشف شده و پرداخت پول سریع‌تر صورت میگیرد.

در حال حاضر وجه سنگ‌آهن خریداری شده تا یک سال بعد پرداخت می‌شود که با ورود این محصول به بورس کالا، کسانی که به این محصول نیازدارند، باید مبلغ خریداری شده را پرداخت کنند و در نتیجه سنگ‌آهنی‌ها می‌توانند با فروش محصول، پول خود را دریافت کرده و برای توسعه کار خود هزینه کنند.

یکی دیگر از مزایای عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا که در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر نیز به آن اشاره شده این است که این محصول سه بار در بورس عرضه می‌شود و در صورتی که خریداری نداشته باشد، صادر شود؛ به این ترتیب فروخته نشدن سنگ‌آهن در تالار داخلی بورس کالا به این معنا خواهد بود که برای این محصول در داخل کشور نیازی وجود ندارد، در نتیجه می‌تواند مجوز صادرات بگیرد. بنابراین سنگ‌آهن و تمام محصولات زنجیره ارزش، باید وارد بورس کالا شوند تا علاوه بر تعیین قیمت عادلانه برای این محصولات، شرایط پرداخت نیز مناسب شود.

در این خصوص می توان به فضای صادراتی کشور نیز اشاره کرد، یعنی مشوقهای صادراتی در مسیری کاملا شفاف همچون بورس موجب خواهد شد تا با توجه به کاهش تقاضای جهانی برای نفت و مواد معدنی، علاوه بر ایجاد فضای روانی مثبت در جامعه معدنکاری کشور، فضای مطلوبی در بازار ایجاد شده و انگیزه فعالان بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در معدن نیز افزایش یابد.

علاوه بر موارد ذکر شده امروزه کشورهای پیشرفته دنیا از مزیت صادرات مواد معدنی برخوردارند و رونق نظام اقتصادی این کشورها به صادرات مواد معدنی آنها بستگی دارد؛ بر همین اساس وجود مشوقهای صادراتی از مسیر مطمئن و امنی همچون بورس کالا میتواند به بهبود فضای کسب و کار کمک کند. بورس کالا، بازاری شفاف و قانونمند است و ما می‌توانیم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های این بازار برای همیشه برچسب صادرات سنگ‌آهن با وجود نیاز صنعت داخلی را تمام کنیم.

به این ترتیب با توجه به مسائل مطرح شده در آینده ای نزدیک باید شاهد عرضه این محصول در بورس کالا باشیم، زیرا هم ساختار و مکانیزم بورس کالا آماده بوده و هم انجمن سنگ‌آهن علاقه‌مند به ورود این محصول به بورس کالاست. بنابراین میتوان گفت همه زمینه های عرضه سنگآهن در بورس کالا فراهم شده و بعد از بهبود قیمت جهانی این محصول شاهد عرضه آن در تالار داخلی بورس کالا خواهیم بود.

البته برای ورود و عرضه شرکتهای تولید‌کننده سنگ آهن در بورس کالا تدابیری اتخاذ خواهد شد زیرا همه شرکتهای تولید‌کننده، معادن بزرگ نیستند و مجموعه های کوچکی هم وجود دارد که توان مالی زیادی ندارند و باید تسهیلاتی ایجاد شود تا آنها هم به‌راحتی بتوانند وارد بورس شوند.