به گزارش سهام انرژی، جواد اوجی شامگاه چهارشنبه (۱۰ شهریورماه) با حضور در برنامه «گفت‌وگوی ویژه خبری»، درباره تهاتر با کالا و سرمایه‌گذاری از راه‌های فروش نفت خام ایران در شرایط تحریم گفت: قول می‌دهیم در ماه‌های آینده اتفاق‌های خوبی در حوزه فروش نفت رقم بخورد.
وی درباره برنامه دولت سیزدهم برای فروش نفت خام و دور زدن تحریم‌ها، اظهار کرد: با ظرفیت موجود در وزارت نفت و مجموعه شرکت‌های تابعه، وجود نیروهای توانمند و متخصص، اراده برای فروش نفت و استفاده از ظرفیت‌ها و دستگاه‌های خارج از مجموعه وزارت نفت، به همراه مجوزهای خوب و اختیاراتی که شورای عالی امنیت ملی به وزیر نفت داده است، بی‌شک با برنامه‌ریزی و اراده محکم در کنار حمایت‌های دولت، قول می‌دهیم ان‌شاءالله در ماه‌های آینده اتفاق‌های خوبی در حوزه فروش نفت رقم بخورد.
وزیر نفت افزود: گرچه پس از تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، فروش نفت‌ کاهش جدی داشته است اما این توان و ظرفیت در وزارت نفت وجود دارد و از راه‌های آن هم تهاتر با کالا و سرمایه‌گذاری نه‌تنها در حوزه نفت، بلکه در دیگر بخش‌ها و صنایع است که از آنها بهره می‌بریم.
تلاش برای تکمیل مخازن سوخت نیروگاه‌ها و صنایع عمده
اوجی درباره مقدار صادرات فرآورده‌های نفتی نیز تصریح کرد: با توجه به تأمین سوخت زمستانی به‌ویژه برای نیروگاه‌ها در فصل زمستان، صادرات فرآورده‌های نفتی امسال از حدود دو ماه پیش به‌شدت کاهش یافته است تا ان‌شاءالله بتوانیم ذخایر سوخت نیروگاه‌ها و صنایع را تأمین کنیم. برنامه ما این است و همه توانمان را می‌گذاریم تا مخازن سوخت نیروگاه‌ها و صنایع عمده را تکمیل کنیم، در حالی که کسری گازی هم پیش‌بینی می‌شود.
وی ادامه داد: سال ۹۹ در بعضی از روزهای فصل سرد به‌ویژه در استان‌های شمال و شمال شرق کشور تا روزانه حدود ۱۶۰ میلیون مترمکعب هم کسری گاز داشتیم، به همین دلیل محدودیت‌هایی به نیروگاه‌ها و صنایع عمده داده شد تا بتوانند گاز بخش خانگی را که اولویت نخست وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران است تأمین کنند.
وزیر نفت تأکید کرد: امسال پیش‌بینی می‌کنیم رقم رشد مصرف ۸ تا ۱۰ درصد باشد و در فصل سرد کسری روزانه تا ۲۰۰ میلیون مترمکعب گاز را هم داشته باشیم، به همین دلیل از هفته گذشته که کارمان را به‌طور رسمی در وزارت نفت آغاز کردیم تأمین سوخت زمستانی را با حضور مسئولان شرکت‌های تابع به بحث و بررسی گذاشتیم تا بتوانیم با راهکارهایی فصل سرد را بی‌دغدغه پشت سر بگذاریم و گاز بخش خانگی، نیروگاه‌ها و صنایع تأمین شود.
مصوبه‌ای برای افزایش ۳۰ درصدی کرایه سوخت‌رسان‌ها
اوجی با بیان اینکه متأسفانه مقدار کنونی ذخیره‌سازی‌های موجود در مخازن سوخت مایع نیروگاه‌های کشور نسبت به پارسال حدود ۲۵ درصد کمتر است، گفت: در بازه زمانی مورد بررسی در سال ۹۹ مقدار ذخیره سوخت مخازن نیروگاهی ۲.۲ میلیارد لیتر بوده، اما متأسفانه امروز این رقم به ۱.۷ میلیارد لیتر رسیده، به همین دلیل تدابیری اندیشیده شده است تا هرچه زودتر حدود ۴ هزار دستگاه تانکر سوخت‌رسان که از ناوگان خارج شده بودند، بازگردند و هیئت دولت هم امروز در این باره مصوبه‌ای داشت تا بتوانیم مشوق‌هایی برای افزایش کرایه همین تانکرهای سوخت‌رسان در نظر بگیریم، به‌گونه‌ای که کرایه آنها حدود ۳۰ درصد افزایش یابد، حتی امکان افزایش شمار تانکرهای سوخت‌رسان برای تأمین سوخت نیروگاه فراهم است تا به این شکل بتوانیم روزانه ۳۵ میلیون لیتر به مقدار سوخت‌رسانی اضافه کنیم.
وی تصریح کرد: تلاش ما جبران ذخیره‌سازی‌های سوخت مایع نیروگاه‌های کشور است که افزون بر بحث تانکرهای سوخت‌رسان، در بخش بالادست گاز در پارس جنوبی هم تلاش می‌کنیم ۱۲ تا ۱۴ میلیون مترمکعب به رقم برداشت گاز افزوده شود، گرچه مقدار مصرف رشد ۸ درصدی دارد اما به تولید گاز آن‌چنان اضافه نمی‌شود.
ظرفیت خالی در پالایشگاه‌های گازی
اوجی در ادامه گفت: موضوع دیگر این است که میدان‌های نفت و گاز در طول زمان برداشت دچار افت فشار مخزن و تولید می‌شوند. در میدان‌های نفتی طی یک سال حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه افت تولید رخ می‌دهد و در حالی که اکنون روزانه ۱۴۰ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی در پالایشگاه‌های گاز داریم، افت تولید و فشار میدان‌های گازی واقع در کنار پالایشگاه‌ها سبب ایجاد ظرفیت خالی در آنها شده‌اند.
وی افزود: اکنون در پالایشگاه‌های پارس جنوبی روزانه ۴۰ تا ۶۰ میلیون مترمکعب (معادل بیش از یک فاز پارس جنوبی) و در بعضی از پالایشگاه‌ها مانند پارسیان روزانه ۲۰ تا ۲۵ میلیون مترمکعب ظرفیت خالی وجود دارد، برای حفظ سقف تولید و حل این مسائل نیاز به سرمایه‌گذاری و در عین حال حفظ و نگهداشت تولید داریم.
وزیر نفت یادآور شد: از سویی سالانه ۴ میلیارد دلار در این حوزه‌ها هزینه یا سرمایه‌گذاری می‌شده اما به‌دلیل نبود سرمایه‌گذاری در چند سال گذشته افتی شدید در میدان‌های نفت و گاز داشتیم و ظرفیت تولید کاهش یافته است.
ضرورت حفظ و نگهداشت تولید
اوجی در واکنش به این پرسش که اکنون راهکار چیست؟ اظهار کرد: یک موضوع بحث سرمایه‌گذاری است که به سه بخش تقسیم می‌شود؛ عمر تأسیسات، به‌ویژه عمر تأسیسات نفتی ایران که متأسفانه بالای ۵۰ سال دارد، در حالی که معمول آن در دنیا ۲۵ سال است. برای نمونه در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب ۷۰۰ تا یک میلیارد دلار برای بازسازی و نوسازی تأسیسات درخواست شده بود که بخشی از سرمایه‌گذاری مربوط به تعمیرات و بازسازی این زیرساخت‌هاست.
وی تأکید کرد: بخش دیگر برای حفظ و نگهداشت تولید است تا بتوانیم سقف تولید ۴ میلیون بشکه نفت و یک میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در روز را حفظ کنیم و بخش سوم سرمایه‌گذاری برای توسعه میدان‌های جدید با اولویت میدان‌های مشترک نفت و گاز است که حجم سرمایه‌گذاری‌ها هم برای هر سه بخش مشخص شده است.
نیاز به سرمایه‌گذاری ۱۵ میلیارد دلاری برای حفظ وضع موجود
وزیر نفت ادامه داد: برای حفظ وضع موجود و نگهداشت تولید، کارشناسان حداقل ۱۵ میلیارد دلار بودجه برای هزینه پیش‌بینی کرده‌اند و برای افزایش تولید و عملیاتی کردن برداشت از میدان‌های مشترک جدید و توسعه و تکمیل آنها در چهار سال حدود ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار سرمایه پیش‌بینی می‌شود.
اوجی گفت: اکنون اولویت حفظ و نگهداشت با در نظر گرفتن میدان‌های مشترک نفت و گاز چه در خشکی و چه در دریاست تا حداکثر بهره‌برداری را از این میدان‌ها داشته باشیم، البته بعضی از آنها قراردادهایی دارند و ظرفیت خوبی در بخش توانمندی پیمانکاران و سازندگان کشور وجود دارد که می‌توان روی آنها حساب کرد.
سرمایه‌گذاری در صنعت از اولویت‌های وزارت نفت است
وزیر نفت تصریح کرد: امیدواریم بخشی از سرمایه مورد نیاز برای طرح‌های توسعه‌ای نیز از طریق کارگروهی که در زمینه اقتصادی در دولت در حال شکل‌گیری است، تأمین شود.
اوجی با اشاره به اینکه خوشبختانه در قانون از محصولات همین میدان‌ها برای سرمایه‌گذاری می‌توان استفاده کرد، افزود: فرض کنید سرمایه‌گذاری که در این حوزه‌ها به‌ویژه میدان‌های مشترک می‌شود تا ۵۰ درصد درآمدهایشان به سرمایه‌گذار تعلق می‌گیرد که این موضوع در قانون بودجه هم مشکلی ندارد.
وی سرمایه‌گذاری در صنعت نفت را از اولویت‌های وزارت نفت برشمرد و ادامه داد: از توان صندوق توسعه ملی، تسهیلات بانکی، اوراق مشارکت و منابع مردمی برای سرمایه‌گذاری در این حوزه که یک سرمایه‌گذاری جذاب، کم‌ریسک با بازده بالاست، می‌توان استفاده کرد. بی‌شک روش‌ها و الگوهای مختلفی برای تشویق سرمایه‌گذاران به‌منظور ورود به این حوزه وجود دارد.
استفاده از توان سرمایه‌گذار خارجی از برنامه‌های وزارت نفت است
وزیر نفت در این زمینه تأکید کرد: استفاده از توان سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه کشورهای همراه و همسو با دولت سیزدهم نیز از برنامه‌های اصلی وزارت نفت است.
اوجی در پاسخ به این پرسش که آیا ممکن است قراردادهایی که منع قانونی داشته‌اند مانند مالکیت یک میدان نیز بررسی شود، گفت: میدان‌های نفت و گاز از انفال هستند و مالکیت آنها را به هیچ عنوان نمی‌توان واگذار کرد، اما می‌توان به‌نوعی از توان سرمایه‌گذار خارجی استفاده کرد که در عین حالی که مالکیت برای وزارت نفت به نمایندگی از دولت حفظ می‌شود، سرمایه‌گذار هم بهره خوبی ببرد.
ارقام تولید بنزین در حال نزدیک شدن به مصرف است
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه تولید بنزین در کشور به شکرانه ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس بیش از مصرف است، اما با این روند مصرف، نگران آینده باید بود، آیا مشکلی نخواهیم داشت و برای این موضوع چه باید کرد؟ گفت: صادرات فرآورده‌های نفتی از دو ماه گذشته متوقف شده است و ما هم این سیاست را ادامه می‌دهیم، در بخش بنزین نیز کاهش سطح ذخیره‌سازی‌های بنزین متوقف شده و در حال افزایش سطح ذخیره‌سازی‌ها هستیم.
وزیر نفت با بیان اینکه متأسفانه به لحاظ اینکه در بخش پالایشی و پتروپالایشگاهی در صنعت نفت سرمایه‌گذاری شکل نگرفته و تقریباً می‌توان گفت ارقام تولید در حال نزدیک شدن به مصرف است، افزود: این نگرانی هم وجود دارد که پس از رفع شیوع ویروس همه‌گیر کرونا بی‌شک سفرها افزایش می‌یابد، بنابراین این موضوع نیز جزو اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت نفت است.
تولید سوخت و تأمین خوراک پتروشیمی‌ها با احداث پتروپالایشگاه
اوجی ادامه داد: برای این موضوع می‌توان ابتدا ظرفیت کنونی پالایشگاه‌های موجود را به لحاظ کمّی و کیفی با اصلاحیه‌های فرآورش که مدنظر است، افزایش داد، پالایشگاه‌ها هم به نسبت درآمد خوبی دارند و حق‌العمل‌کار شده‌اند.
وی به احداث پتروپالایشگاه‌ها به‌منظور تأمین سوخت و خوراک صنایع پتروشیمی تأکید کرد و گفت: در دنیا امروز به‌دنبال احداث پالایشگاه نفت نمی‌روند، بلکه در زمینه ساخت پتروپالایشگاه‌ها سرمایه‌گذاری می‌شود که تنها سوخت‌محور نباشند، به‌گونه‌ای که توأمان تولید سوخت و خوراک برای صنایع پتروشیمی داشته باشد، این مورد نیز جزو اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت نفت برای جلوگیری از خام‌فروشی است.
وزیر نفت درباره تعداد واحدهای پتروپالایشی ادامه داد: این رقم به سرمایه‌گذارانی که وارد این حوزه می‌شوند، بستگی دارد. قانون، مشوق‌های خوبی را همچون یک تا دو سال مجوز تنفس خوراک پس از بهره‌برداری در نظر گرفته که امتیاز بسیار بالایی است. امیدواریم با این مشوق و مشوق‌های دیگر حداقل یک تا دو واحد پتروپالایشگاهی در این دولت ساخته شود و به بهره‌برداری برسد.
اوجی در زمینه تأمین سرمایه واحدهای پتروپالایشی اظهار کرد: چند الگو از جمله ظرفیت صندوق توسعه ملی، استفاده از تسهیلات بانکی، اوراق مشارکت، مشارکت مردم در قالب صندوق پروژه، استفاده از تهاتر نفت و استفاده از توان سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه کشورهای همسو از جمله راه‌های تأمین مالی این پروژه‌هاست.
ورود جدی به ساخت پارک‌های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی
وی با اشاره به اینکه نباید خام فروشی را تنها در قالب نفت خام و میعانات گازی در نظر گرفت، تصریح کرد: امروز صادرات محصولات پتروشیمی نیز تا حدودی نیمه‌خام‌فروشی است. به تقریب از محصولات پتروشیمی که امروز تولید می‌شود حدود ۳۰ درصد آن در کشور از سوی صنایع استفاده و نزدیک به ۷۰ درصد این محصولات صادر می‌شود.
وزیر نفت با تأکید بر اینکه یکی از اهداف و برنامه‌های بنده که به دولت و مجلس شورای اسلامی ارائه کردم، بحث ورود جدی به زنجیره ارزش است، گفت: از آنجا که این موضوع در کشور متولی نداشته، متأسفانه بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت پتروشیمی در بخش صنایع مادر بوده است.
اوجی ادامه داد: امیدواریم با مشوق‌های مدنظر و سازوکارهایی که در حال انجام است، زنجیره ارزش نیز توسعه یابد. پیشنهاد بنده به معاون اول رئیس‌جمهوری و وزیر صمت (صنعت، معدن و تجارت) در این باره چنین بود که باید در دولت کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت (حوزه پتروشیمی)، صمت و کشور شکل گیرد تا به‌صورت جدی وارد پارک‌های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی شویم. کارکرد این نوع از پارک‌ها شبیه شهرک‌های صنعتی است که در بیشتر استان‌ها اما در سطح محدودتر راه‌اندازی شده است.
وی افزود: در حقیقت هرکدام از این پارک‌های زنجیره تکمیلی پتروشیمی با سرمایه‌گذاری جانبی انجام می‌شود که می‌تواند ۱۵ تا ۲۰ واحد صنعتی در حوزه‌های مختلف اعم از حوزه مسکن، خودرو، نظامی و حتی بهداشت و درمان را شامل شود.
وزیر نفت گفت: اگر شما امروز بخواهید برای نمونه یک واحد پتروشیمی یک میلیون ۶۵۰ هزار تنی اوره آمونیاک یا واحدی ۴۵۰ هزار تنی برای تولید پلی‌پروپیلن راه‌اندازی کنید باید ۷۰۰ میلیون تا یک میلیارد دلار هزینه کنید، حال آنکه در زنجیره متانول، واحدهای پلی‌پروپیلنی یا پلی‌اتیلنی با ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری راه‌اندازی می‌شوند و همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره کردم ۱۵ تا ۲۰ واحد صنعتی می‌تواند در حوزه‌های مختلف محصول تولید کند.
اوجی افزود: از طرفی قانون برای ورود شرکت ما در صنایع پتروشیمی به این مسئله سازوکارهایی خوب را در نظر گرفته است، به‌گونه‌ای که در بخش خوراک به آنها تخفیف لازم داده می‌شود و امیدوارم این موضوع به‌طور جدی دنبال شود و نتایج اثربخشی هم به همراه داشته باشد.
وی تصریح کرد: همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم تنها متولی این مسئله وزارت نفت نیست و باید در قالب کارگروهی متشکل از وزارتخانه‌های نفت، صمت و کشور و بیشتر در مناطق محروم و کم برخوردار پیگیری شود.
وزیر نفت ادامه داد: راه‌اندازی پارک‌های زنجیره ارزش صنایع تکمیلی پتروشیمی به دانش فنی چندانی نیاز ندارد، ضمن اینکه اشتغال‌زایی و ارزش افزوده بسیار بالایی را هم به همراه خواهد داشت و مضاف بر آن خوراک مورد نیاز هم به اندازه کافی در کشور موجود است.
اوجی با بیان اینکه نباید تنها به دنبال فروش نفت خام و میعانات باشیم و برای جلوگیری از خام‌فروشی باید زنجیره ارزش را توسعه دهیم و تکمیل کنیم، گفت: مطالعات خوبی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای راه‌اندازی این پارک‌ها انجام شده است و بیش از ۷۰۰ بخش پایین‌دستی بررسی و مطالعه شده که این جزو اولویت‌های کاری وزارت نفت خواهد بود.
بهره‌مندی از مدیران توانمند و فسادستیز
وی بیان کرد: یکی از اهداف دولت و وزیران کابینه سیزدهم و عهدی که در نخستین نشست هیئت دولت بسته شد مبارزه جدی با فساد است که به ‌زعم بنده استفاده از نیروهای سالم و مدیران کارآمد از عوامل مهم مبارزه با فساد تلقی می‌شود که خوشبختانه صنعت نفت از این دست نیروهای خدوم چه در بخش مدیریتی و چه در سطح کارشناسی کم ندارد.
وزیر نفت یادآور شد: یکی از اولویت‌های کاری وزارت نفت به‌کارگیری نیروهای کارآمد، فسادستیز و توانمند است که بنده بارها بر این مسئله تأکید داشته‌ام و شناسایی‌های لازم هم در بدنه وزارت نفت انجام شده است و در آینده‌ای نزدیک از وجود این دست از مدیران متخصص بهره‌مند می‌شویم.
اوجی تصریح کرد: گلوگاه‌ها و مسائلی که در آنها شائبه فساد وجود دارد را در وزارت نفت شناسایی کرده‌ایم و بیشتر این بحث در زمینه قراردادها و واگذاری کارها به بخش‌های پیمانکاری دیده شده است که تدابیر کارشناسانه برای این رفع آن اندیشیده می‌شود و در حوزه خرید کالا، بعضی از سازندگان داخلی بارها تماس داشتند و گلایه‌مند بودند از اینکه چرا کالاهایی که گاه در داخل ساخته می‌شود، وارد می‌کنیم، بنده معتقدم به این مسئله نیز باید به‌عنوان نوعی از فساد نگریست و راهکارهای لازم برای برون‌رفت از آن را به‌کار گرفت.
وی ادامه داد: بنده در حوزه‌های مختلف وزارت نفت از جمله بخش پیمانکاری کار کردم و به بحث گلوگاه‌ها و مسائلی که فساد در آن رقم می‌خورد آشنایی کافی دارم، بنابراین ایجاد سامانه‌هایی برای رصد برگزاری مناقصه‌ها، قراردادها و خریدها می‌تواند در این مسیر راهگشا باشد، زیرا حدود ۶۵ درصد از هزینه‌های یک پروژه متعلق به خرید کالاست که بنده از همین تریبون به مردم عزیز قول می‌دهم با استفاده از توان نیروهای کارآمد و مدیران سلامت به‌طور جد با مقوله فساد مبارزه کنم.
حمایت از سازندگان داخلی و دانش‌بنیان‌ها
وزیر نفت بر ضرورت استفاده از توان سازندگان ایرانی تأکید و از آن به‌عنوان یکی از شعارها و برنامه‌های اولویت‌دار وزارت نفت یاد کرد و افزود: یادم هست اوایل دهه ۸۰ زمانی که در حوزه بالادست به‌عنوان مدیر، مسئولیت داشتم، ۶۰ تا ۷۰ درصد از کالاهای مورد نیاز پروژه‌های نفتی وارداتی بود که خوشبختانه امروز به‌دلیل تحریم‌ها شاهد افزایش توان ساخت داخل هستیم، به ‌نحوی ‌که ۶۰ تا ۶۵ درصد کالاها به همت سازندگان داخلی تأمین می‌شود.
وی یکی از مهم‌ترین راه‌های کاهش هزینه‌ها را استفاده از توان ساخت داخل دانست و گفت: ظرفیت قابل‌توجهی در سازندگان داخلی به‌ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد که بی‌شک از این شرکت‌ها حمایت خواهیم کرد.
وزیر نفت ادامه داد: در زمانی که به‌عنوان مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران فعالیت می‌کردم ایده‌ای را طرح‌ریزی کردیم که نتایج خوبی هم به همراه داشت. سازندگان مختلف در زمینه تولید کالاهای پرمصرف را به‌صورت کنسرسیوم تجمیع و با آنها قراردادی پنج‌ساله برای تضمین خرید کالاهایشان امضا کردیم و این مسئله سبب شد سرمایه‌گذاران با خیال راحت در پروژه‌های گازی سرمایه‌گذاری کنند، حال درصدد هستیم این فعالیت را احیا کنیم.