بازار صنعت پلیمر از اوایل سال 99 با التهاب شدید قیمت مواد اولیه پتروشیمی مواجه شدهبود و این نابسامانی تا آنجا پیش رفت که تولید کنندگان این صنعت حتی نمیتوانستند به تهیه مواد اولیه مورد نیاز خود بپردازند
.
این مساله البته عوامل آشکار و نهان و خرد و کلان زیادی داشت که برخی از این عوامل به تدریج در حال برطرف شدن هستند. اما یکی از عواملی که به نوعی تشدید کننده کوچکترین التهاب در بازار مواد پلیمری و البته سایر بازارها بود، اختلاف زیاد میان نرخ ارز آزاد با نرخ ارز سامانه نیما و به عبارتی چند نرخی بودن ارز بود
.
مهدی پور قاضی عضو انجمن ملی صنایع پلیمر ایران، در گفتگو با اینپیا، ارز چند نرخی را منشاء فساد دانست و گفت: از جمله بهانههای دولتها برای چند نرخی کردن ارز و پدید آمدن ارز نیما و ارز 4200 تومانی، کاهش هزینههای تولید کننده و ارزانتر شدن قیمت نهایی کالا برای مردم بود در صورتی که تا کنون این موضوع برعکس عمل کرده و باعث شده گاهی تولید کننده واقعی، مواد اولیه خود را بسیار گرانتر از بازار آزاد تهیه کند
.
وی اظهار کرد: در هیچ کشوری ارز، چند نرخ ندارد بلکه تنها یک نرخ دارد و نسبت تبدیل آن یک بار تعیین شده و به طور روزانه در صرافیها و بانکها اعلام می شود
.
وی افزود: در دوران ریاست جمهوری خاتمی ارز تک نرخی شد اما در دولت های احمدی نژاد ارز چند نرخی مطرح و مبنای فساد ایجاد شد که در دوره های بعد از آن هم ادامه یافت
.
این فعال اقتصادی توضیح داد: وقتی یک ارز ارزان برای واردات تعیین میکنید یعنی برای واردات یارانه می دهید. به عبارت دیگر یارانه های کشور به تولید کننده خارجی داده می شود تا کالای تولیدی خود را به طور ارزان تری وارد کشور ما کند
.
پورقاضی خاطر نشان کرد: اتاق بازرگانی بیش از صد نامه در مضرات ارز چند نرخی برای اقتصاد و منبع فساد و رانت بودن آن به دولتها نوشته اما دولت مردان با بهانه های پوپولیستی از جمله اینکه می خواهند برای تولید یا مردم، قیمت کاهش یابد سعی کرده اند که ارز چند نرخی را حفظ کنند اما در حقیقت عده ای رانت جو و سودجو پشت این موضوع بوده و از آن بهره میبرند
.
این عضو اتاق بازرگانی در خصوص آسیبهای ارز چند نرخی به صنعت پلیمر نیز گفت: وقتی در بورس اختلاف بین ارز نیما و آزاد زیاد می شود، شدت تقاضا در بورس بالا می رود و به رقابت می خورد که این اتفاق باعث میشود مصرف کننده واقعی نتواند کالای مورد نیاز خود را در بورس تهیه کند و یک تقاضای کاذب ایجاد شود
.
به گفته پورقاضی عده ای میبینند که می توانند مواد اولیه پلیمری خود را با نرخ ارز نیمایی در بورس بخرند که فاصله زیادی تا نرخ ارز آزاد دارد و بعد آن را در بازار آزاد بفروشند، به این ترتیب تقاضا بالا می رود و التهابات در بازار پلیمرها تشدید می شود
.
وی در مورد آثار منفی ارز 4200 تومانی و یا چند نرخی بر صنعت اظهار کرد: زمانی که فاصله میان نرخها زیاد می شود، هجوم تقاضا به بورس و ایجاد رقابت باعث میشود که تولید کننده واقعی در این رقابت مجبور شود مواد اولیه را خیلی بالا تر از نرخ بازار آزاد بخرد. بنابراین کالا نه به دست تولید کننده و نه به دست مصرف کنده نهایی ارزان نمیرسد و این موضوع هیچ کمکی به صنعت و اقتصاد نمی کند بلکه تنها به نفع دلال ها و واسطه هاست
.
عضو انجمن ملی صنایع پلیمر ایران گفت: پیشنهاد داده شده که یا ارزها تک نرخی شود یا فاصله بین ارز نیما و آزاد کاهش یابد که هم جلوی رانتها گرفته شود و هم جلوی این حجم تقاضای کاذب چرا که بیشترین کسانی که از این وضعیت سود می برند، واسطه ها و دلالان هستند که پروانه های واحدهای تولیدی را در اختیار گرفتند و می توانند در بورس خرید کنند
.
پورقاضی در پایان افزود: هیچ اراده ای برای تک نرخی کردن ارز نیست و اگر اراده ای وجود داشته باشد راهکارهایی هم می توان یافت ولی همچنان عده ای در حال سواستفاده از این تفاوت قیمت ارز هستند
.