مریم بابایی- این روزها بسیار شنیده می شود که اعتماد سرمایه گذاران و به خصوص تازه واردان به بازار در حال از بین رفتن است. برخی از کارشناسان علت چنین موضوعی را بی تجربه بودن این گونه سهامداران در مواجهه با شرایط ریزشی بازار می دانند و معتقدند نمی توان به خروج این دسته از افراد به واسطه ترس و بی تجربه بودن، لفظ ازبین رفتن اعتماد را نسبت داد.
البته ایجاد صف های فروش و پیوستن لحظه به لحظه سهامداران حقیقی و حقوقی به این صف ها در هفته های گذشته ترس و نگرانی بیشتری در بازار سرمایه ایجاد کرد و منجر به دلسردی نسبت به این بازار و جزم کردن عزمی برای خروج از بازار داشت مواردی نظیر افزایش نقدشوندگی سهم های کوچک، محدود کردن قوانین و مقررات بازدارنده و خلق الساعه، عرضه های شرکت های تولیدی و دخالت نکردن در روند بازار به منظور طی مسیر طبیعی اش از جمله راهکارهایی است بود که بی اعتمادی را پررنگ تر کرد. 
اما با این وجود، استدلال منطقی و قابل قبول تر دیگری هم وجود دارد، استدلالی که با گذشت چند ماه از وضعیت ریزشی بازار شک ها را تبدیل به یقین کرد که خیلی هم سهامدار حقیقی با اصطلاح "عدم اعتماد" نمی تواند مقصر اصلی بازار باشد.
علی صحرایی مدیرعامل بورس تهران از وجود 35 هزار میلیارد تومان نقدینگی نزد کارگزاری ها خبر می دهد. به عبارتی خروج نقدینگی از بازار در زمان مشخصی می تواند دلیل تجمیع این نقدینگی در کارگزاری ها و نهادهای حقوقی باشد و تنها بهانه و دلیلی برای مقصر اصلی بازار یعنی سهامداران حقیقی. درحالیکه برخی از سهامداران حقیقی در بازار، سرمایه گذاری بلندمدت و میان مدت را انتخاب کرده اند و همچنان انتظار و ماندن در بازار را دارند. درعین حال با نگاهی گذرا به خروج سهامداران حقوقی از بازار در سایت مدیریت فناوری بورس تهران می توان دریافت که خروج سازمان یافته و سیستماتیک از آن حقیقی ها نیست و این ایجاد ترس در بین حقیقی ها در نتیجه عملکرد حقوقی های بازار و صف نشینی های آن هاست.
از سوی دیگر بر طبق تجربیات گذشته همواره در لحظات بحرانی یافتن مقصر اصلی، حداقل می تواند دلیلی برای راه فرار از بحران و شانه خالی کردن از عملکردها باشد که به نظر بی اعتمادی این روزهای بازار مانند انگشت اشاره ای به سمت وزارت نفت و عملکرد او در تاخیر پذیرنویسی دارا دوم پالایشی ها نشانه می رود؛ با این منطق که اگر در زمان عرضه دارا دوم، وزارت نفت به درستی و به موقع پذیره نویسی می کرد قصه بازار به گونه دیگری رقم می خورد و این به اصطلاح سهامداران حقیقی از بازار خروج نمی زدند که منجر به ریزش 700 هزار واحدی شاخص کل در بازده زمانی سه ماهه شود.
اما اگر فرضیات عده ای هم درست باشد که وزارت نفت آگاهانه و ناآگاهانه با دیرکرد در پذیره نویسی عدم اعتماد بازار را موجب شده است، حال سوال این است که حقیقی ها تا به کجا و با چه میزان زیانی همچنان قصد خروج و صف نشینی های فروش دارند؟ اگر هم این عده که همچنان هم با بی اعتمادی گذشته نسبت به بازار درحال خروج هستند چگونه و با چه اعتمادی مجددا بازار موازی دیگری مانند دلار را انتخاب کرده اند؟ عدم اعتماد تازه واردان و یا به اصطلاح سهامداران حقیقی که عده ای از آن ها به عنوان لشگر مورچگان نام می برند آیا تا به این مرحله رسیده اند که بتوانند این میزان نقدینگی را خارج کنند؟ آنچه مسلم است رویه این روزهای بازار دیگر از اعتماد و بی اعتمادی به بازار گذشته است قصه بی اعتمادی می توانست تنها بهانه ای برای نقدشوندگی عده ای از سهامداران حقوقی باشد که در حال حاضر نیز با دریافت درآمد هزار میلیاردی در حاشیه بازار منتظرند تا در نهایت از هر نوع بازاری منافعی را کسب کنند.
بازار سرمایه و بورس ساختار نوسانی داشته و دارند و این از بدیهیات بازار است و دیده شده حتی در شرایط مثبت بازار نیز برخی سهم ها با رفتارهای هیجانی واکنش های منفی از خود نشان داده اند اما این تغییرات به دلیل ساختار درست، به روال عادی خود بازگشته اند. اما تغییرات منفی این روزها ناشی از یک رفتار سیستماتیک و حساب شده از سوی سهامداران حقوقی است که به تداوم ریزشی بازار دامن زده است و دلایل آن را بی اعتمادی به بازار نسبت می دهند و نقطه شروع آن را به وزارت نفت و عملکرد رفتاری این مجموعه می دانند که البته وزارت نفت در هر لحظه بحرانی بهترین و تنها گزینه برای ایجاد بحران اعلام می شود که این نیز جای بحث و تامل دارد.
جان کلام اینکه، اگر سهامداران حقوقی در اولین روز کاری معاملات هفته، اندک واکنش مثبتی به بازار نشان دهند در آن صورت تمام گزینه اعتماد و مقصران اصلی حادثه و ... به ورطه فراموشی سپرده خواهد شد به شرطی که حقوقی ها دست از نقدشوندگی بردارند و بازار را مثبت کنند.