ورود به تابستانی "سخت" و یا ورود به تابستانی "خیلی سخت سخت "از جملات عبارات تاکیدی بود که هفته گذشته از مسئولان صنعت برق شنیده شد. که از جمله دلایل این شرایط بسیار سخت نیز سال آبی کم بارشی بود که پشت سرگذاشتیم و این بی آبی زمزمه بحرانی سخت برای رویارویی با تابستانی گرم و خاموش را می دهد. خالی بودن ظرفیت سدهای آبی علاوه بر کاهش تولید برق آبی ها، کم آبی پیش رو را هم به صورت علامت خطر نشان می دهد.
از سوی دیگر مصرف بیش از حد ماینرها برای تولید رمزارزها و یا مصرف خانگی و صنعتی نیز خود گواه این مسئله است که صنعت برق دچار سردرگمی و استیصال است و هر چه قدر که تابستان سال گذشته عاری از هر گونه خاموشی بود مسئولین از همین روزهای ابتدایی بهار خبر از فصلی گرم و خاموش برای ماه های آینده را می دهند.
در این گذار بحران زده صنعت برق، وزارت نیرو دو راهکار را برای جبران کمبود برق ارائه داد، یکی کنترل ماینرها و دیگری خاموشی آزادراه ها و جاده ها بود و البته اخیرا هم قطع کولرهای گازی کلیه ادارات وزارت نیرو را هم از جمله راهکار رویارویی با این بحران از سوی وزارت نیرو ابلاغ و به اجرا گذاشته شد. اما بیشترین تاکید برای برون رفت از این بحران صرفه جویی مردم و کم مصرف کردن پیشنهاد می شود که البته درست مصرف کردن امری بدیهی است و به آن تاکید هم می شود اما راهکارهای اساسی و بنیادین دیگری هم هستند که می توانند تا حدودی تبعات این بحران کمی آب وبرق را برای ماه های پیش رو جبران کنند.
رحیمی مظفری عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس در زمینه کسری برق می گوید: عدم صرفهجویی و هدررفت برق در شبکههای انتقال از یک طرف و عدم حمایت از بخش خصوصی از جمله دلایل اصلی کسری برق به شمار می رود.
وی درباره پیشبینی بحران برق در تابستان پیشرو، اظهار می دارد: کاهش 30 تا 35 درصدی بارندگیها، افزایش دما، شرایط کرونایی کشور، استفاده غیرمجاز از برق برای استخراج رمزارز، عدم صرفهجویی خانگی و و دستگاههای دولتی و عدم اورهال کردن نیروگاهها ازجمله دلایل مواجه شدن با بحران برق در تابستان پیشرو است.
وی با بیان اینکه به تناسب سرمایهگذاری برای احداث یا توسعه بخش نیروگاهی برای انتقال برق سرمایهگذاری نشده است، می گوید: دولت باید راهکارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت جهت تامین برق پایدار برای مشترکین خانگی و تجاری و کشاورزی ارائه دهد. براساس آمارهای جهانی میزان مصرف مشترکان خانگی در ایران ۲۰۰۰ مگاوات است که میانگین این رقم در دنیا ۹۰۰ مگاوات است، این موضوع بیانگر مصرف بالای بخش خانگی در کشور است که باید بهطور جدی مورد توجه مردم قرارگیرد.
این نماینده مجلس به دیگر راهکارها جهت تامین کسری برق مورد نیاز در زمان پیک مصرف اشاره می کند و می گوید: بخش صنعت با حدود 35 درصد مصرف، رکورددار مصرف برق در کشور است، بنابراین با بهینهسازی و افزایش راندمان تاسیسات و ماشینآلات فعال در این حوزه میتوان شاهد کاهش مصرف انرژی برق در این حوزه بود.
مصطفی نخعی عضو دیگر کمیسیون انرژی مجلس نیز درباره راه های مقابله با بحران و کمبود برق می گوید: برقراری تناسب میان خطوط انتقال با ظرفیت تولیدی، تکمیل فرآیند تولید، افزایش راندمان نیروگاههای موجود، اصلاح الگوی مصرف، تولید برق از طریق انرژیهای غیرفسیلی و بهرهبرداری بیشتر از انرژیهای هستهای را ازجمله راهکارهای جلوگیری از بحران برق خواهد بود
.
وی به ظرفیت نیروگاه ها اشاره می کند وبا بیان اینکه بسیاری از نیروگاهها به اندازه ظرفیت واقعی خود تولید ندارند، می گوید: مثلا هنوز سیکل بخار بسیاری از نیروگاههای سیکل ترکیبی تکمیل نشده لذا تکمیل فرآیند تولید با هدف افزایش راندمان بهرهوری و حداکثر کردن فرآیند تولید ضروری است.
وی جانمایی غلط نیروگاهی در کشور را یکی دیگر از علل کمبود برق در کشور دانست، گفت: نیروگاههای آبی برای تولید برق به اندازه ظرفیت خود، نیازمند آب کافی هستند اما بسیاری از آنها به لحاظ جغرافیایی در نقاطی احداث شدهاند که آب به اندازه کافی در آن منطقه وجود ندارد بنابراین افزایش راندمان نیروگاههای موجود موضوعی است که باید به آن توجه کنیم.
از سال ها قبل راهکارهای دیگر تولید برق در کشور اعم از انرژی های تجدیدپذیر مورد تاکید قرار گرفته است، پدیده ای که در بسیاری از کشورها جایگاه ویژه ای دارد اما در کشورما به دلیل عدم توسعه انرژی های تجدید پذیر، همچنان بحران بارش های سالیانه و تاثیر مثبت و منفی آن بر تولید برق کشور از جمله دغدغه های اصلی بوده است که برای توسعه صنعت تجدیدپذیرها باید عزم جدی اتخاذ کرد.
بسیاری از کارشناسان تولید برق از طریق انرژیهای غیرفسیلی از جمله راه دیگری برای افزایش تولید برق و مقابله با بحران عنوان می کنند و این موضوع در قانون برنامه ششم توسعه نیز امده است که دولت مکلف شده بخشی از برق مصرفی کشور را از طریق انرژیهای تجدیدپذیر تامین کند اما علیرغم برداشتن قدمهای خوبی در این مسیر، کار در ادامه به حال خود رها شد و اکنون در این بین بخش خصوصی نیز سرگردان است.
بحران کمبود آب و برق بحران تکراری هر ساله صنعت برق کشور بوده است و با توجه به اینکه کشور ما در مسیر خشکسالی و کمبود منابع آبی پیش می رود حداقل برای تامین برق آیندگان می توان روش های نوین امروزی را پیاده سازی کرد تا از این نگرانی هر ساله تابستان خاموش و یا روشن گذر کنیم.