مرضیه طهماسبی مدیر گروه مطالعات اقتصادی و بازارِ انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی و رئیس سابق دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفتگو با بازار انرژی، این گفته خود را دلیلی بر عدم توان مدیریت تقاضا در بورس کالا اعلام کرد و گفت: اگر اطلاعات و آمار مشخصی از میزان نیاز داخل محصولات پتروشیمی در دسترس داشتیم می توانستیم با برآورد حداقلی، میزان عرضه و تقاضا را کنترل کنیم و نگذاریم نوسانات نرخ ارز، بازار محصولات را ملتهب کند.
وی ادامه داد: در واقع مدیریت عرضه محصولات پتروشیمی وجود دارد اما مدیریت تقاضا وجود ندارد. مهم است که پتروشیمی ها کف عرضه را حتما رعایت کنند، در غیر این صورت مشمول تعزیرات می شوند اما اینکه تقاضا و دلایلی که منجر به افزایش تقاضا می شود ودر نهایت قیمت محصول را با رقابت بالا می برد این اصلا مشخص نیست.
به گفته وی بخشی از تقاضای بازار متاثر از نرخ دلار است که این موضوع می تواند با تک نرخ شدن ارز و یا کاهش فاصله بین ارز نیمایی و آزاد، کنترل شود.
طهماسبی تاکید کرد: بنابراین در مقاطعی که تفاوت نرخ ارز نیما(نرخ ارز مبنای محاسبات قیمت پایه در بورس کالا)و نرخ ارز آزاد، زیاد می شود، همانند فصل بهار امسال که بعضا این فاصله به 28 درصد هم رسیده است، گاهی این افزایش شدید معاملات به 40 درصد هم می رسد.
وی ادامه داد: تصور کنید خریداری که حالا کد بورسی دارد و یا پروانه فعالیتی دارد می تواند محصولات پتروشیمی را از بورس بخرد. این خریدار محصولات را با دلار 26 هزار تومانی در هر تن خریداری می کند و بعد در بازار آزاد ارز و یا بازار صادراتی آن را مثلا 32 هزار تومان در هر تن می فروشد. این خریدار در لحظه 6 هزار تومان در هر تن سود می کند. پس تفاوت این دو نرخ ارز چنین تقاضایی را در بازار بوجود می آورد.
وی در خصوص این ادعا که پتروشیمی ها بعضا بازار را برای تقاضای کاذب بوجود می آورند گفت: این موضوع کاملا تکذیب می شود زیرا پتروشیمی ها مجموعه های اقتصادی بوده و گاهی اوقات به قدری دنبال موضوعات مربوط به خودشان هستند که فرصتی برای لابیگری های اینچنینی پیدا نمی کنند تا بیایند از طریق رانت، بازار را به نفع خودشان برهم بزنند.
طهماسبی گفت: از طرف دیگر وقتی بستری جذاب برای معاملاتی با تفاوت نرخ ارز نیمایی 26000تا نرخ ارز آزاد 32000 وجود دارد دیگر نیاز چندانی به بازیگرانی همچون پتروشیمی های شناخته شده ای که نهادهای نظارتی بر فعالیت آن ها نظارت می کند، وجود نخواهد داشت.